کم کاری تیروئید چیست و چه علائم و عوارضی دارد
زمانی که غده تیروئید دچار التهاب شود، هورمون تیروئید بیش از حد نرمال در غده تیروئید انباشته شده و وارد جریان خون می‌شود. التهاب نیمه حاد زمانی رخ می‌دهد که بیمار در بخش غده تیروئید احساس درد داشته باشد. تیروئید انواع متفاوتی دارد، گاهی بدون علامت رشد می‌کند و گاهی علائمی واضح دارد. برخی از بانوان نیز پس از زایمان دچار اختلال در ترشح هورمون تیروئید می‌شوند.
بیماری تیروئید به صورت کلی دو حالت پرکاری تیروئید و کم کاری تیروئید دارد. در صورتی که کم کاری تیروئید به‌وجود آید به این معناست که غده تیروئید کمتر از حد نرمال هورمون تیروئیدی ترشح می‌کند. در دنیا از هر ۱۰۰ نفر ۲ نفر به این بیماری مبتلا می‌شوند. از آنجایی که بیشتر موارد ابتلا خفیف هستند، بیماران پیش از انجام آزمایش متوجه ابتلا نمی‌شوند و هیچ علائمی نیز در خود مشاهده نمی‌کنند.
این بیماری می‌تواند در صورت تشدید اغما و بیماری‌های قلبی را درپی داشته باشد. کم کاری تیروئید قابل درمان است و با انجام آزمایش خون شناسایی می‌شود. در این قسمت بیشتر درباره این بیماری، علائم و عوارض آن خواهید فهمید.
علائم کم کاری تیروئید
آن‌چه که از پرکاری تیروئید تاکنون شنیده‌اید برعکس کنید، نشانه‌ها و علائمی خواهند بود که یک بیمار مبتلا به کم کاری تیروئید خواهد داشت. مهم‌ترین علامت و نشانه این است که برخلاف پرکاری تیروئید سطح ترشح هورمون تیروئید پایین آمده و واکنش‌های شیمیایی مرتبط با متابولیسم بدن دچار اختلال شده و کاهش پیدا کرده است.
در بیشتر افراد درگیر تیروئید کم کار این علائم ظاهر می‌شود:
- کاهش آستانه تحمل نسبت به سرمای آب و هوا
- بیمار در حرکت کردن دچار اختلال و کندی شده است
- اشتهای طبیعی به غذاخوردن ازبین رفته است
- پوست زبر و ضمخت شده است
- بیمار از شکنندگی موها شکایت دارد
- احساس خستگی و ضعف شدید حتی پس از استراحت کافی
- کلفت شدن غیرطبیعی صدا
- ایجاد اسپاسم و گرفتگی در عضلات
- بروز مشکل یبوست
- احساس خواب آلودگی در طول روز
- کاهش سطح هوشیاری و تمرکز
- فراموش کردن غیرعادی مسائل
- بی‌حس شدن دست و پا
- ورم کردن صورت و چشم
- افزایش وزن
- برهم خوردن سیکل قاعدگی
- تشدید خونریزی قاعدگی
- نازایی
- گواتر
- ترشح شیر از پستان
علائم فوق در تمام افراد بروز نمی‌کند و شدت و ضعف آن متفاوت خواهد بود. در هر صورت انجام آزمایش و تشخیص متخصص ضرورت دارد.
درمان کم کاری تیرویید
درمان کم کاری تیرویید پس از انجام ازمایش تیرویید معمولاً بسیار آسان است. مصرف قرص هورمون تیرویید (لووتیروکسین) یک بار در روز، (ترجیحاً در صبح) ساده‌ترین و موثر‌ترین راه درمان است. این قرص با مقادیر مختلف ارائه می‌شود، به این معنی که تقریباً همیشه دوز مناسب برای هر بیمار یافت می‌شود. اگر شما نیز تحت درمان با این دارو هستید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید، تا سطح این دارو را حداقل سالی یکبار کنترل کند.
برخی از بیماران در عرض ۱ تا ۲ هفته متوجه کاهش اندکی در علائم خود خواهند شد، اما پاسخ کامل متابولیسم بدن به درمان هورمون تیرویید اغلب به مدت یک یا دو ماه قبل از احساس بهبودی کامل بیمار، به طول می‌انجامد. مهم این است که مقدار صحیح از هورمون تیرویید مصرف گردد. اگر این مقدار کافی نباشد، ممکن است خستگی مفرط و یا برخی از سایر علائم کم کاری تیرویید همچنان ادامه یابد. مصرف بیش از اندازه هورمون نیز می‌تواند موجب علائم شایع پرکاری تیرویید، از جمله عصبی بودن، تپش قلب و بی‌خوابی شود.
بعد از حدود یک ماه درمان، برای تعیین اینکه آیا دوز هورمون تیرویید بیمار مناسب بوده است، سطح این هورمون در خون بیمار اندازه گیری می‌شود. بیمار می‌تواند هورمون T4 مصنوعی را بدون هیچ خطری با داروهای دیگر مصرف کند. بیمارانی که کلستیرامین (یک ترکیب مورد استفاده برای کاهش کلسترول خون) و یا برخی از داروهای ضد تشنج مصرف می‌کنند، باید با پزشک خود در مورد تداخلات دارویی مشورت کنند. زنانی که هورمون T4 مصرف می‌کنند، هنگام باردار شدن باید اطمینان یابند که این دارو دقیقاً همان چیزی است که غده تیرویید آنها تولید می‌کند.
با این حال، آنها باید تحت نظارت پزشک قرار گیرند، زیرا دوز هورمون T4 در طی بارداری، باید تنظیم شود. زیرا معمولاً هورمون بیشتری برای پاسخگویی به افزایش تقاضای متابولیسم جدید مادر مورد نیاز است. مشکلات احتمالی دیگری نیز برای سایر داروها از جمله ویتامین‌های حاوی آهن وجود دارد. زنان باردار (و همه زنان و مردان مشمول این امر) که مکمل‌های آهن مصرف می‌کنند، باید در این خصوص با پزشک خود مشورت کنند. در حال حاضر سه قرص با نام تجاری “لووتیروکسین” موجود است. شما می‌توانید با پزشک یا داروساز خود در مورد قرصی که کم هزینه‌تر باشد، مشورت کنید. زیرا مطالعات اخیر نشان می‌دهد که هیچ کدام از انواع قرص‌ها از نظر قدرت تاثیر بر دیگری برتری ندارد.